Toen Julia vier jaar was, was samen eten praktisch onmogelijk. Altijd was er onrust en stress. Julia zat continu te wiebelen en schuiven, stond vaak op en raakte van het minste of geringste van slag, wat leidde tot grote woede-uitbarstingen. We konden nog geen tien minuten met elkaar zitten. Dat was één van de eerste dingen die we hebben aangepakt met hulp van een Geef me de 5-begeleider. Het uiteindelijke doel was dat we samen met Julia tien minuten rustig konden eten. Dat is gelukt!
Je kunt niet alles in één keer voor elkaar krijgen. Succes boek je in grote, maar soms ook in heel kleine stapjes. Rustig met z’n allen aan tafel kunnen eten, hebben we in stappen bereikt. Elke stap was tot in detail uitgewerkt en bestond soms uit deelstappen. Net zo veel als nodig was om duidelijkheid te creëren voor Julia. In een periode van een paar weken deden we er elke keer een stapje bij.
Stap 1: 10 minuten aan tafel blijven zitten is de regel.
Stap 2: iedereen heeft zijn eigen plek.
Stap 3: wat doe je als er iets misgaat tijdens het eten?
Stap 4: hoe kun je de 10 minuten prettig doorkomen?
Stap 5: volhouden.
Ons eerste doel was dat Julia überhaupt 10 minuten aan tafel bleef zitten tijdens het eten. Dat is echt een opgave voor haar, want ze is ontzettend beweeglijk. Het eerste wat we invoerden, was een elastiek om de stoelpoot. Als ze daar haar voet achter zet, wordt ze rustiger. ‘Hoe zit je aan tafel?’ werd daarmee duidelijk, samen met de regels: je schuift je stoel aan en houdt de stoelpoten op de grond.
Zodra ze aan het elastiek gewend was, voerden we een timetimer in, met de regel: ‘Vanaf vandaag zit je tien minuten met ons aan tafel tijdens het eten.’ Zo deden we er stapje voor stapje iets bij. We merkten dat de duidelijkheid haar rust gaf, ze zag het niet als straf.
Het was behoorlijk zoeken hoe Julia de tien minuten kon volhouden, want met twee minuten is ze al klaar met eten en dan vindt ze het onzin om te blijven zitten, nog steeds. Gaandeweg hebben we manieren bedacht om de resterende tijd in te vullen. Dan mag ze iets vertellen of we zeggen tegen haar: ‘Je mag langzamer eten: zoveel keer kauwen, je vork neerleggen tussen de hapjes.’ Dat hebben we met haar geoefend. Langzamerhand ontdekten we wat werkt voor haar. Nu is tien minuten aan tafel zitten geen probleem meer. Ze blijft gewoon zitten, in ieder geval totdat ook de anderen hun bord leeg hebben.
Voor ons betekende deze eerste stap dat we al het andere voor nu moesten accepteren, bijvoorbeeld dat Julia met haar handen at. Met mes en vork eten, kwam later wel. Als iets werkte, gingen we meteen door met de volgende stap.
Wijzelf moesten vooral werken aan een andere mindset: we hebben geleerd Julia pas te roepen op het moment dat het eten op tafel staat, zodat er geen niet-ingevulde tijd ontstaat. Ook waren we ons zeer bewust van: zeg wat je doet en doe wat je zegt. Dat betekent: zorg dat de timetimer klaarstaat, zorg dat je eet wat op de weekplanning staat, houd Julia aan de afspraak dat ze aan tafel moet komen op het moment dat je haar roept.
In mijn volgende blog lees je meer over de volgende stappen.
Wil je een handige samenvatting van hoe je regels en afspraken maakt? Die vind je – net als alle andere Geef me de 5-methoden en technieken – in het boek De aanpak bij Autisme. Een aanrader voor iedereen die de Geef me de 5-methodiek kent en ermee werkt.
|
