Het puzzelstukje en autisme
Het puzzelstukje... Een symbool voor autisme dat zorgt voor vele discussies. Sommige mensen hebben grote weerstand tegen het gebruik ervan, anderen hebben geen idee waar zij zich zo druk over maken. Ook op ons forum ontstaat er zo nu en dan onenigheid over. Tijd dus om uit te leggen hoe het puzzelstukje het symbool voor autisme is geworden, waarom het symbool voor een aantal mensen een negatieve betekenis heeft én waarom vijf puzzelstukjes het logo van Geef me de 5 vormen.
Het ontstaan van het symbool
Als je de geschiedenis kent, begrijp je het beter waarom het puzzelstukje verschillende gevoelens oproept. Op de websites autismedigitaal.nl, autismeacademie.nl en A-typist.nl lees je daar meer over. Een samenvatting:
De Britse organisatie National Autistic Society (NAS) had als logo een groen-zwart puzzelstukje met een huilend kind. Het symboliseerde dat autisme een ‘verbazingwekkende (puzzeling) conditie’ is, en dat mensen met autisme eronder lijden dat ze buiten de boot vallen. Sommige mensen zien het puzzelstukje nog steeds als symbool voor hoe ingewikkeld en mysterieus autisme is. Iets wat we moeilijk kunnen begrijpen.
Na de NAS gebruikten wereldwijd meerdere organisaties het puzzelstukje als symbool voor autisme. Een van de bekendste is de Canadese organisatie Autism Speaks die naar eigen zeggen wereldwijd het bewustzijn van autisme heeft vergroot door het blauwe puzzelstukje in hun logo. Helaas zijn zij ook bekend geworden door een aantal negatieve uitspraken over autisme. Zo zou autisme een ‘epidemie’ of ‘ziekte’ zijn en noemden ze mensen met autisme ‘lasten’ en ‘tragedies’. Het grootste deel van hun budget gaat naar onderzoek om autisme te genezen en niet naar hulp voor mensen met autisme. Niet zo gek dus dat dit een hoop negatieve reacties en gevoelens oproept.
Negatieve associaties
Ook zonder bovenstaande kennis kan het puzzelstukje weerstand oproepen. Onderstaande uitspraken van mensen met autisme, geven daar een duidelijk beeld van:
Daarnaast roepen de primaire kleuren die vaak gebruikt worden het gevoel op dat het puur over kinderen gaat. Dat leidt tot sarcastische opmerkingen:
Verder zijn er ouders die het puzzelstukje gebruiken om aan te geven hoe zwaar het is om een kind met autisme te hebben. Dat wekt (vaak onbewust) de indruk dat kinderen met autisme alleen maar lastig zijn. Zie maar eens te leven met dat stigma. Bovendien zijn er ook ouders met kinderen zonder autisme die het zwaar hebben. Mag je dan niet laten weten hoe lastig je autisme soms vindt? Natuurlijk wel. Lucht je hart, stel vragen, zoek steun en help ook jezelf. Daarmee help je ook je kind.
Nieuw symbool
Vanwege al die weerstand gaan er stemmen op om een ander symbool voor autisme in te voeren. Eentje die positieve gevoelens oproept. Zo is er het oneindigheidsteken in regenboogkleuren, dat duidt op de oneindige variaties die bestaan binnen de hersenen van mensen. Het symbool is gemaakt door Judy Singer, een socioloog met autisme die de term ‘neurodiversiteit’ bedacht.
De organisatoren van de online Week van Autisme 2020 introduceerden voor die gelegenheid een gouden variant van het oneindigheidsteken, met de hastag #Gaut, een woordspeling van goud en autisme. En laat AU nu ook net de scheikundige naam voor goud zijn.
De puzzel van Geef me de 5
Wordt het dan niet tijd voor Geef me de 5 om haar logo met de vijf puzzelstukjes in de ban te doen? Daar staan wij zeker met regelmaat bij stil. We leggen je eerst uit waarom wij voor puzzelstukjes hebben gekozen en waar ze bij ons symbool voor staan.
De puzzelstukjes in ons logo en onze methodiek staan symbool voor informatie en communicatie.
Informatie: je zintuigen verwerken enorm veel stukjes informatie per dag en al deze informatie komt gefragmenteerd binnen. Dit gaat bij iedereen zo, met en zonder autisme. Al deze stukjes puzzelt je brein in elkaar. Soms ontbreekt er een stukje, raakt er een stukje kwijt, wordt iets aan elkaar gepuzzeld wat onlogisch is of kost het puzzelen veel tijd. Dit gebeurt bij alle mensen weleens en bij mensen met autisme komt dit vaker voor. Wanneer je een drukke dag hebt gehad, niet lekker in je vel zit of veel stress hebt dan wordt dit nog meer.
Communicatie: het helpt dan als de omgeving dit begrijpt, wat meer ruimte geeft. Door hiernaast informatie al als volledige puzzel aan te bieden, dat noemen we ‘duidelijk op de 5 zijn’, en geen overbodige puzzelstukjes aan te bieden, kan de omgeving bijdragen aan rust, voorstelbaarheid en duidelijkheid.
De Geef me de 5-puzzelstukjes zeggen dus niets over autisme, de persoon met autisme en hiermee willen wij zeker geen waardeoordeel geven.
Sinds de weerstand tegen het gebruik van puzzelstukjes in relatie tot autisme bij een groep mensen bestaat, nemen wij de keuze om de puzzel in ons logo te behouden regelmatig onder de loep. De puzzelstukjes zijn als metafoor in onze methodiek enorm sterk. Mensen, met en zonder autisme, die de Geef me de 5-methodiek kennen, staan hierom ook positief tegenover de puzzelstukjes. Ze hebben er veel aan gehad, dat is het belangrijkst voor hen.
Tegelijkertijd worden de puzzelstukjes in ons logo door sommigen als kwetsend of stigmatiserend ervaren, dat is het laatste wat wij willen.
Daarom nemen wij ons logo opnieuw onder de loep. Wordt vervolgd…
