‘Wat eten we?’ Dat vroeg Julia toen ze 4 jaar was wel duizend keer per dag. Gek werd ik van die vraag. Ze heeft een dwangmatige eetlust, kan onbeperkt dooreten en wordt nooit misselijk. Eén voordeel: Julia lust en eet alles. ‘Laten we dit probleem als eerste aanpakken’, stelde onze Geef me de 5-begeleider voor. ‘Maak een weekplanning, waarin voor elke dag en elke maaltijd duidelijk is wat jullie eten.’
Ik keek bedenkelijk. ‘Als ik haar nu al ga vertellen wat we eten, dan wil ze het vast niet. Julia gaat over alles in discussie. Dan ben ik dáár weer druk mee.’
‘Vertrouw me’, zei de begeleider. ‘Julia lust alles, heb je me verteld. Sommige andere kinderen met autisme hebben juist daar een probleem mee, dat ze dingen niet lusten door de smaak, kleur of textuur. Julia niet. Zodra ze duidelijkheid heeft, zal ze de vraag niet meer stellen.’ Vooruit dan, het was het proberen waard. We moesten érgens beginnen.
Ik maakte een schema voor de hele week. Elke dag kreeg een andere kleur, want Julia kon nog niet lezen. Met pictogrammen gaf ik aan wat we per dag gingen eten; ’s ochtends, ‘s middags en ’s avonds. Het tijdstip van eten maakt voor Julia niets uit, als het maar gebeurt binnen een dagdeel. Daarom hebben we er geen tijd bij gezet, want dan zou juist dat een probleem kunnen worden. Het weekschema heb ik één keer uitgelegd aan Julia: ‘Vanaf nu kun je op dit schema zien wat we gaan eten. Dan hoef jij het niet meer aan mama te vragen. Het ontbijt is elke dag hetzelfde: een boterham en een kommetje Brinta. Tussen de middag eten we altijd boterhammen. En het avondeten is elke dag anders. Dat kun je zien op dit schema. Kijk: geel is maandag. Hier zie je wat we ’s avonds eten op maandag en dit eten we dinsdag.’ Zo ging ik elke dag af. Julia knikte.
Weekschema
De begeleider had gelijk: het schema werkte direct, Julia heeft nooit meer de vraag ‘Wat eten we?’ gesteld. En als ze eens moppert, omdat er iets op het schema staat wat ze minder lekker vindt, dan zeg ik: ‘We eten niet elke dag wat jij het lekkerst vindt, maar jij lust alles.’ Dat accepteert ze dan.
Nu Julia 10 is, maak ik helemaal geen schema meer voor het eten, want het is geen issue meer. Ik heb wel altijd een planning in mijn hoofd of eigen agenda. Ook is er een vast stramien, we zullen nooit het ontbijt en de lunch samenvoegen tot een brunch. En een aantal dingen kunnen niet gemist worden, vooral niet bij het ontbijt: dat bestaat elke dag uit een boterham en Brinta.
Doordat Julia nu duidelijkheid heeft over wat we wanneer eten, wordt ze steeds flexibeler. Toen we afgelopen zomer gingen kamperen (we gaan al jaren naar dezelfde camping, lekker voorspelbaar), heb ik het ontbijt anders aangepakt. Ik heb Julia verteld: ‘Altijd eet jij ’s ochtends een boterham en Brinta. Nu gaan wij vier weken kamperen. In de caravan vind ik Brinta maken onhandig. Dus je krijgt geen Brinta tijdens de vakantie.’
‘Oké’, zei Julia. Het was geen enkel probleem. Dat had ik me vier jaar geleden niet kunnen voorstellen.
Ilse gebruikt in bovenstaand voorbeeld diverse Geef me de 5-technieken zoals ‘structuur inzetten’ en ‘uitzondering duidelijk maken’ (onderdeel van de techniek ‘generaliseren’). Daarnaast praat ze met uitroeptekens (Auti-communicatie).
Ken je de Geef me de 5-methodiek en heb je behoefte aan een handig overzicht van alle methoden en technieken en wanneer en hoe je die inzet? Dan is het boek De aanpak bij autisme van de serie ‘Uitleg in beeld’ iets voor jou. Lees hier het volgende deel van deze blog.
|
