Met regelmaat krijgen we vragen over hoe je een kind het beste uitleg kunt geven over zijn of haar autisme. Logisch, want wanneer je kind de diagnose autisme heeft gekregen wil je hem of haar hier graag op een passende manier over vertellen. Dit artikel staat boordevol tips die je op weg helpen.
Kennis
Om uitleg te kunnen geven over autisme is het van belang dat je zelf begrijpt wat autisme is. Dat kun je doen door je in te lezen met behulp van Dit is autisme of een lezing te volgen over autisme.
Op maat
Met alleen kennis over autisme ben je er nog niet, uiteindelijk gaat het om jouw kind. Ieder kind is anders én bij ieder kind uit het autisme zich anders. Van welke storingen in de informatieverwerking heeft jouw kind in meer of mindere mate last? En welk gedrag laat je kind op dat moment zien? Het is handig om dat te ontdekken en te leren herkennen. Dan kun je jouw uitleg toespitsen op jouw kind.
In onze cursus word je helemaal ondergedompeld in de Geef me de 5-methodiek. Een ervaren trainer denkt met jou mee over jouw kind, helpt je de oorzaak vanuit het gedrag te achterhalen en geeft je gelijk handige tools mee die je in jouw situatie kunt toepassen.
De juiste lading
Autisme maakt iemand als mens niet anders. Tegelijkertijd kan autisme enerzijds de meest waardevolle talenten met zich meebrengen en anderzijds sommige dingen flink ingewikkeld maken. Wees je bewust van de lading die autisme voor jou heeft. Als je uitleg geeft, neem je die lading namelijk altijd – bewust of onbewust – mee. Uiteindelijk wil je dat zowel de mooie als de ingewikkelde kant er mag zijn. Dat je kind een positief zelfbeeld ontwikkelt en kan accepteren wie hij of zij is.
Uitleg over autisme geef je niet in één keer, daar is het gewoonweg te veel informatie voor. Ieder mens is zijn leven lang druk met zichzelf leren kennen. Autisme is een deel van wie je bent. Hierom ben je ook met het leren kennen van dat stukje van jezelf je hele leven bezig.
Geef uitleg over autisme (psycho-educatie) in het moment zelf, zodat je kind direct ervaart waar je het over hebt. Door direct te ondertitelen wat je bij je kind ziet (gedrag), wat er dan in zijn of haar brein gebeurt (oorzaak) en wat helpt (aanpak), krijgt jouw uitleg direct betekenis. Het beklijft hierdoor beter.
Bijvoorbeeld:
‘Jij kijkt heel boos en ik hoor je zeggen dat je school heel stom vindt.’ (Gedrag)
‘Je hebt een punthoofd.’ (Oorzaak)
‘Jouw hoofd heeft even rust nodig. Ga maar even met de Lego.’ (Aanpak)
Ga op een ander moment samenzitten om extra uitleg te geven. Refereer daarbij aan de praktijkmomenten die je ondertiteld hebt. Kies hiervoor altijd een moment waarop je kind de ruimte heeft om nieuwe informatie te verwerken.
Bijvoorbeeld:
‘Kijk, dit is wat er vanmiddag in jouw hoofd gebeurde. Er was zoveel informatie binnengekomen: je kon je trui vanochtend niet vinden, de juf praatte boos, je had een nieuwe plek in de klas en je jas zat niet lekker. Het waren zoveel stukjes, dat het gele poppetje in jouw hersenen het niet meer in elkaar kon puzzelen. Dan ontstaat er een punthoofd. Jij ging toen even met de Lego. Terwijl jij aan het bouwen was kon het gele poppetje in jouw hoofd alle puzzels compleet maken. Dat was fijn, want daarna was het weer rustig in jouw hoofd.
Als wij psycho-educatie geven gebruiken wij altijd het platenboek Psycho-educatie Dit is autisme uit de serie Uitleg in beeld.
Het mooie aan werken met de platen uit onze methodiek en het gebruiken van woorden uit onze beeldtaal, is dat je samen een eigen taal krijgt voor wat er gebeurt. Na een tijdje zul je merken dat je tegen elkaar zegt: ‘Hoe kun jij het gele poppetje helpen?’ Of: ‘Ga maar even met de Lego, dat helpt je puzzelen.’
Weet je kind nog niet dat hij of zij autisme heeft, dan kan je er voor kiezen om dat nog even achterwege te laten. Start met het ondertitelen van zijn of haar gedrag, de oorzaak in het brein en de aanpak. Koppel hier pas later de term autisme aan.
Door dit in deze volgorde te doen, voorkom je dat autisme een loos woord is, het heeft direct betekenis. Daarnaast heb je ook direct duidelijk gemaakt wat autisme voor jouw kind betekent.
Bijvoorbeeld:
‘Weet je nog dat jij een punthoofd had en ik je vertelde over het gele poppetje? En dat jij altijd zo’n last hebt van het kriebelen van je jas en trui? Dit komt doordat jouw hersenen net iets harder moeten werken om alle puzzels compleet te maken. Daar is een naam voor: autisme.’
Als je de term autisme eenmaal hebt geïntroduceerd, kun je jouw uitleg daaraan gaan koppelen zodat dit woord nog meer betekenis krijgt.
In de serie ‘Uitleg in beeld’ hebben wij nóg een platenboek uitgebracht: De aanpak bij autisme. Dat boek geeft een overzicht van alle mogelijke manieren waarop jij je communicatie kunt aanpassen en kunt omgaan met problemen die zich voordoen. Ook voor je kind kan dit boek een mooi hulpmiddel zijn, zeker als hij of zij wat ouder is. Je kind kan hierin zelf opzoeken wat op een bepaald moment nodig is. Klik hier voor meer informatie over De aanpak bij autisme.
Kinderen in de basisschoolleeftijd vinden enorm veel herkenning in onze kinderboeken uit de ‘Streepjesserie Geef me de 5’. Elk verhaal licht één streepje (kenmerk van autisme) uit. In elk boekje lees je over zowel het gedrag, als de oorzaak en aanpak die bij dat streepje horen. Klik hier voor meer informatie over de Streepjesserie.
De Geef me de 5-lezingen worden zowel in het theater als online gegeven. Het kan zeer waardevol zijn om je kind hiermee naar toe te nemen. Hij of zij zal in de volle zaal ervaren dat veel mensen te maken hebben met autisme. De informatie uit de lezing, de vele voorbeelden en filmpjes geven nog meer inzicht in wat autisme is. Wel is het handig rekening te houden met een aantal dingen:
Klik hier voor ons lezingaanbod
Wil je echt leren begrijpen wat autisme betekent voor jouw kind én hoe je ermee kunt omgaan? In onze cursus word je helemaal ondergedompeld in de Geef me de 5-methodiek. Een ervaren trainer denkt met jou mee over jouw kind, helpt je de oorzaak vanuit het gedrag te achterhalen en geeft je gelijk handige tools mee die je in jouw situatie kunt toepassen. Klik hieronder voor meer informatie over onze cursussen.
