‘Ik vind het niet kunnen. Je liegt gewoon tegen je kind!’
‘Dat krijg je in de toekomst nog wel terug, als blijkt dat het dan toch anders is gelopen!’
We kunnen er de klok haast op gelijk zetten. Binnen een paar uur na het posten van een willekeurig filmpje of tekstbericht waarin de Geef me de 5 Auti-communicatietechniek ‘Nut is belangrijker dan waarheid’ wordt gebruikt, zien we reacties als bovenstaande in de commentaren verschijnen. Dit terwijl deze techniek al veel mensen met autisme rust heeft geboden. Daarom leggen we het graag uit.
‘Nut is belangrijker dan waarheid’ is een Auti-communicatietechniek die je gebruikt als het (nog) niet mogelijk is om een duidelijk antwoord te geven. Met deze techniek kun je een discussie of open map van CASS* sluiten door stellig te benoemen dat iets zo is, óók als je (nog) niet zeker weet of het echt zo is. Het is geen ‘liegen’, maar eerder een realistische inschatting die je maakt met de informatie die je op dat moment hebt, met als hoger liggend doel: de o zo nodige duidelijkheid geven.
*CASS staat voor een persoon met autisme.
‘Vage’ antwoorden zoals ‘Dat weet ik niet’ of ‘Dat kan ik nu niet zeggen’ of ‘Dat zien we dan wel’, geven geen duidelijkheid. Die leiden alleen maar tot nog meer openstaande mappen, oplopende frustratie en het bijbehorende punthoofd. Door ‘Nut is belangrijker dan waarheid’ te gebruiken, geef je een antwoord dat mogelijk waar kan zijn en geef je de duidelijkheid die CASS nodig heeft. Je helpt CASS zijn open map te sluiten, waardoor er rust blijft.
Je geeft antwoord op CASS zijn vraag door jouw realistische inschatting met een uitroepteken te benoemen.
Voorbeeld 1:
CASS van 11 kan niet meer slapen, omdat oma onlangs plotseling, midden in de nacht, is overleden. Na uitvragen komt naar boven dat hij niet durft te gaan slapen, omdat hij bang is dat mama (36 jaar oud) dan ’s ochtends ook zomaar dood kan zijn.
Je kunt deze openstaande map sluiten door te zeggen: ‘Oma is overleden toen zij 85 jaar oud was. Mama gaat ook pas dood als zij 85 jaar oud is, net als oma. Dat duurt nog 49 jaar, dus dat duurt nog heel lang. Jij kunt nu gewoon gaan slapen!’ Is dit antwoord waar? Geen idee. Heeft het nut? Zeker weten! CASS kan weer slapen.
Voorbeeld 2:
Je loopt op een zonnige dag met CASS van 7 in de stad. Ze wijst naar een mevrouw en vraagt: ‘Waarom heeft zij een hoed op?’ Natuurlijk heb jij geen idee, maar een onbeantwoorde vraag is een openstaande map en zorgt voor onrust. Daarom antwoord jij: ‘Omdat ze dan geen last heeft van de zon.’ De map is dicht, CASS kan weer verder.
Vragen kun je natuurlijk op verschillende manieren beantwoorden en mappen kunnen daarmee ook op verschillende manieren gesloten worden. Geef me de 5 heeft hier meerdere technieken voor ontwikkeld. Zo kun je het vraagstuk ‘duidelijk op de 5’ maken, ‘de HOE verduidelijken’, iets ‘parkeren in de tijd’ en ga zo maar door.
De techniek ‘Nut is belangrijker dan waarheid’ gebruik je wanneer je eigenlijk geen antwoord hebt, maar het op dat moment voor jouw CASS belangrijker is dat zijn map gesloten wordt, dan dat hij een antwoord met 100% feitelijke onderbouwing krijgt.
Je doel is dan om de map te sluiten, zodat er rust in zijn hoofd komt. Dit doel kun je alleen bereiken als er duidelijkheid is.
Even terug naar de voorbeelden.
Voorbeeld 1:
Wanneer jij deze vraag had beantwoord met ‘Dat gebeurt vast niet’ of ‘Daar hoef je je toch geen zorgen om te maken!’, dan had CASS geen sluitend antwoord gekregen en had de map niet dicht gekund. De zorgen zouden zijn gebleven en je had rekening kunnen houden met flink slaapgebrek.
Je had ook kunnen zeggen: ‘Oma was heel oud, ik ben dat nog niet. Daarom duurt het nog heel lang voordat ik doodga.’ Dit antwoord vraagt veel samenhang en inzicht en het gevaar is dat het juist voor meer onduidelijkheid zorgt. Hoe lang is bijvoorbeeld ‘heel lang’? Gevolg: de map blijft open.
Voorbeeld 2:
Ook hier had je kunnen kiezen voor een antwoord in de trant van ‘Ik weet toch niet waarom die mevrouw een hoed op heeft?’, maar dan zou het onduidelijk zijn gebleven met als gevolg dat het punthoofd oploopt. Alle mogelijke opties benoemen, zorgt voor extra informatie en prikkels. Kies er daarom één uit die het meest waarschijnlijk lijkt.
Wanneer CASS op zoek is naar de feiten en deze feiten verkrijgen zijn doel is, dan is dit niet de juiste techniek. Je merkt dan direct dat CASS jouw ‘Nut is belangrijker dan waarheid’-antwoord niet accepteert.
Dit gebeurt vooral op momenten dat jouw CASS (blijkbaar) meer inzicht heeft (in dit onderwerp). Daardoor weet hij dat jij het antwoord niet 100% zeker kunt weten. Op zo’n moment vraag je bij CASS door, zodat je weet waarom hij de vraag stelt. Daarna deel je jouw kennis, beredenering en de bij jou bekende feiten, waarmee jullie samen naar een conclusie toewerken. Uiteraard pas je hierbij de Basis Auti-communicatie toe (onder andere: wees kort, spreek concreet, maak visueel). Vaak kom je dan samen tot de conclusie dat het 100% sluitende antwoord er niet is.
En weet je wat dan zo fijn is?
Om samen te zeggen: ‘We weten dat het niet zo is, maar voor nu spreken we af dat ik pas doodga als ik 85 ben, dan kan het mapje nu dicht’. Of: ‘We weten niet waarom die mevrouw die hoed draagt, maar wij vinden voor nu dat hij haar helpt tegen de zon, dan kunnen we nu weer verder winkelen.’
Wanneer je dit laatste kunt doen, ben je al echt een grote stap verder! Je leert CASS namelijk zelf hoe hij de ‘Nut is belangrijker dan waarheid’-techniek kan toepassen en hierbij zijn mappen kan sluiten. Essentieel om het leven te leren leven.
Meer over de Auti-communicatietechniek ‘Nut is belangrijker dan waarheid’ en alle andere technieken vind je terug in het boek Auti-communicatie.
