Iets ‘duidelijk op de 5 maken’, hoe doe je dat?
Bij Geef me de 5 hoor je vaak over ‘maak het duidelijk op de 5’. Wat bedoelen we daar eigenlijk mee? Dat leggen we uit in dit artikel.
Wanneer er sprake is van autisme kan het helpend zijn om de Auti-communicatie techniek ‘de 5 verduidelijken’ te gebruiken. Door deze techniek toe te passen, maak je concreet wat je verwacht van iemand en breng je samenhang aan.
Wat kun je duidelijk op de 5 maken?
Je kunt een taak, (sociale) situatie of deel daarvan duidelijk op de 5 maken.
Hoe doe je dat?
De 5 verduidelijken doe je door aan de ander te vertellen:
WAT: wat ga je doen of wat er gaat gebeuren;
HOE: hoe dit gaat of hoe het zal gebeuren;
WAAR: waar het gebeurt of waar het gaat gebeuren;
WANNEER: wanneer het gebeurt of wanneer het gaat gebeuren. Benoem hier indien mogelijk de begin- en eindtijd;
WIE: wie het gaat doen of met wie het gaat gebeuren.
Extra tip: visualiseer alle onderdelen. Hiermee dwing je jezelf om concreet te zijn. Hierdoor wordt de informatie die je geeft makkelijker verwerkt in het brein van iemand met autisme. Doe ik dit alleen bij de onderdelen die nog niet duidelijk zijn voor de ander. Laat weg wat al bekend is.
100% duidelijkheid
Alle onderdelen van de puzzel moeten 100 procent duidelijk zijn. Als één detail onduidelijk is, kan dat al tot gevolg hebben dat iemand met autisme iets niet begrijpt of niet kan gaan doen.
Het HOE verduidelijken
HOE hij iets moet doen is voor iemand met autisme vaak het meest lastig, omdat het HOE veelal uit meerdere onderdelen of deeltaken bestaat. Elke deeltaak kan weer een nieuwe puzzel vormen die bestaat uit de vragen WAT, HOE, WAAR, WANNEER en WIE. Pas als alle deeltaken duidelijk zijn, kan er overgegaan worden tot actie.
Een voorbeeld:
Een leerling krijg de opdracht van de leerkracht om op zijn stoel te gaan zitten. Maar de leerling doet het niet zoals de leerkracht verwacht. Voor de leerling is nog onduidelijk wat de leerkracht precies bedoelt met ‘ga op je stoel zitten’. De leerkracht kan het HOE als volgt verduidelijken: ‘Ga op je billen zitten, met je voeten op de grond en kijk naar het schoolbord.’
Nog een voorbeeld:
Joep komt niet in actie als hem gezegd wordt dat hij zijn tanden moet poetsen. Hij mist gedetailleerde informatie over het HOE. Wanneer je het tandenpoetsen duidelijk maakt op de volgende manier, weet Joep precies wat hij moet doen: ‘Ga direct na het eten (WANNEER) je tanden poetsen in de badkamer (WAAR). Doe 1 centimeter tandpasta op je tandenborstel (WAT) en poets elke tand en kies aan de voorkant, achterkant en bovenkant of onderkant (HOE). Na twee minuten poetsen ben je klaar (EINDTIJD).’
Geef de informatie zo gedetailleerd als nodig is. Voor de een is bovenstaande informatie voldoende. Een ander heeft mogelijk ook nog uitleg nodig over hoe je met je tandenborstel heen en weer moet bewegen.
Gebruik de puzzel als reminder
In onze webshop kun je ook de Puzzel van 5 downloaden. Hang hem thuis, op school of op de groep aan de muur. Zo heb niet alleen jij, maar heeft ook degene met autisme een geheugensteuntje als iets nog niet duidelijk is.
Meer weten?
Het boek Geef me de 5 is een echte aanrader als je meer wilt weten over de aanpak bij autisme.
Iemand met autisme begeleiden en opvoeden, HOE doe je dat? Geef me de 5 is hét boek voor jou als je op zoek bent naar concrete handvatten als ouder, leerkracht of hulpverlener. Dit boek is zo uniek omdat velen je vertellen wat autisme is, maar niet hoe je hiermee om kunt gaan . Schrijfster Colette de Bruin doet dat wél.
Het boek is geschreven vanuit de behoefte van de persoon met autisme. Je leert de Auti-bril opzetten en het gedrag bij autisme echt begrijpen. Daarnaast leer je aan de hand van de vijf onderdelen WIE, WAT, WAAR, WANNEER en HOE om duidelijkheid aan te brengen. Duidelijkheid aanbrengen kun je in zowel structuur doen als in hoe je communiceert. Deze beide aspecten komen in het boek aan bod.
