In de blogserie ‘Wat is autisme voor jou?’ kon je het verhaal lezen van Kim (40) en haar zoon Alec (12). Toen Alec 6 jaar was, is hij gediagnostiseerd met PDD-NOS. Kim: ‘Inmiddels hebben we, met veel hulp, een hoop op de rit gekregen. Alec zit lekker in zijn vel en is enorm gegroeid de afgelopen jaren. We hebben, mede dankzij de cursus en jullie boeken, de goede weg gevonden. Ik ben verschrikkelijk trots op mijn gezin. Een voor een pakken we problemen die nog spelen aan.’
De situatie rond het slapengaan blijft een groot struikelblok voor Alec zijn ouders. Geef me de 5 kijkt mee naar de situatie en geeft de ouders tips over hoe ze dit probleem kunnen aanpakken. Door middel van blogs, foto’s en filmpjes zullen we dit proces met jullie delen.
Het lukt Alec nog niet om ’s avonds zelfstandig en in zijn eigen bed in slaap te vallen. Zijn moeder gaat elke avond om 21.00 uur naar bed en Alec komt ernaast liggen op de helft van zijn vader. Kim: ‘Samen nemen we dan de dag door. Er komt werkelijk van alles voorbij. Vervolgens hebben we een heel ritueel dat ongeveer een uur duurt: de deken over ons heen, samen de lucht eronder warm blazen, knuffelen, dezelfde zinnetjes zeggen voordat het licht uit mag. Wanneer het dan donker is, ligt Alec nog een minuut of tien in zichzelf te praten en te woelen. Ik schenk daar dan geen aandacht aan, doe net alsof ik slaap. En van de een op de andere seconde lijkt hij in slaap te vallen. Mijn man legt Alec in zijn eigen bed als hij naar boven komt om te slapen. Als ik niet thuis ben, blijft Alec gewoon wakker, totdat ik er wel weer ben.’
Wanneer autisme een rol speelt dan verloopt de groei naar zelfstandigheid soms niet vanzelf.
Als dat gebeurt, is het van belang om op zoek te gaan naar de oorzaak. Om die te achterhalen, brengen we de situatie in kaart.
De huidige situatie:
WAT: Naar bed
WANNEER: elke avond 21.00 uur
WIE: Alec en mama (papa is geen optie)
WAAR: papa’s en mama’s bed
HOE: 21.00 uur naar boven, tandenpoetsen, uitkleden, samen in mama’s bed rituelen met mama doen, in slaap vallen door veel bewegen, praten en zingen.
Hoelang gaat dit al zo?
‘Het is zo gegroeid’, vertelt Kim. ‘In het verleden viel Alec elke avond pas tegen 11 uur in slaap. Hij lag te wachten totdat wij naar bed kwamen. Voor die tijd kwam hij zeker een aantal keren naar beneden met de mededeling dat hij niet kon slapen. Op deze manier slaapt hij tenminste. En hij is niet lastig; hij is heel dankbaar en lief. Dat maakt dat ik dit makkelijker doe elke avond. Zo kan hij tenminste naar school zonder dat hij uitgeput opstaat. Want dat is in het verleden veel te vaak gebeurd.’
Wat is er al geprobeerd om het te veranderen?
Kim: ‘We hebben natuurlijk al van alles zelf geprobeerd: voor het slapen gaan een half uurtje papa- of mamatijd, samen lezen, een dagboekje bijhouden, een luisterboek luisteren. Ook hebben we flink doorgevraagd om te achterhalen wat de oorzaak is. Hoewel Alec heel goed kan aangeven wat hij denkt en voelt, komt hij niet verder dan: “Ik verveel me.”’
Zijn er momenten waarop het wel lukt?
Kim: ‘Ja, in het weekend. Dan gaat hij alleen slapen in zijn eigen bed.’
Waarom lukt dat? Wat is er dan anders?
Kim: ‘Dan gaat het hele gezin gelijk naar bed. Er is dan dus iemand boven.’
Op deze momenten valt Alec dus zelf in slaap in zijn eigen bed. Hij kan het dus echt wel. Daar zit het probleem niet.
Is er sprake van een angst? Durft Alex bijvoorbeeld niet alleen boven te zijn?
Kim: ‘Hij is nooit alleen boven, speelt ook niet alleen boven, maar een echte angst voor iets specifieks met betrekking tot ‘alleen boven zijn’ is ons niet bekend. Daar hebben we nooit iets over gehoord.’
De oorzaak
Een vol hoofd en angst lijken niet de oorzaak te zijn. En extra aandacht van zijn ouders lost het probleem niet op. Alec zelf kan niet meer informatie geven dan we tot nu toe hebben. Wat we wél weten, is dat Alec in het weekend wél weet hoe het moet. Het lijkt erop dat het avondritueel, met alles wat erbij hoort, een ingesleten patroon is geworden dat lastig te veranderen is.
De aanpak
Om het ingesleten ritueel toch te kunnen veranderen, zijn er drie dingen nodig:
In de volgende blog zie je hoe Kim het plan met Alec bespreekt.
