Wat is autisme?
Autisme is een verzamelnaam voor een andere manier van informatie verwerken in het brein die leidt tot bepaald gedrag. Dit zie je terug in sociaal contact, communicatie, omgaan met veranderingen, interesses, (over)gevoeligheid, en gedrag.
Volgens de diagnostiek is autisme – of voluit autismespectrumstoornis (ASS) – een ontwikkelingsstoornis die invloed heeft op alle ontwikkelingsgebieden. Je krijgt pas de diagnose autisme als je op meerdere ontwikkelingsgebieden zoveel last ervaart dat het je functioneren in de maatschappij beïnvloedt.
Neurodiversiteit
Bij Geef me de 5 zien we autisme niet als stoornis, maar als een van de vele varianten van mens zijn; als een neurodiversiteit. Ieder mens is namelijk anders. Dé mensheid wordt gevormd door al die unieke individuen. En al die verschillen zijn van waarde.
Ondanks dat kun je in je leven problemen ondervinden als je autisme hebt. Dan is het fijn als je jezelf begrijpt, de ander begrijpt en je weet wat je kunt doen om je prettig te voelen en je te ontwikkelen.
Kenmerken van autisme
Gedrag dat hoort bij autisme en dat je terugziet in de verschillende ontwikkelingsgebieden is onder andere:
Sociaal contact
Als je autisme hebt kan het zijn dat je er tegen aan loopt dat je moeite hebt met sociale interacties. Vaardigheden en gedragingen die horen bij sociale interactie kunnen lastig zijn.
Hieronder een opsomming waar iemand met autisme tegen aan kan lopen.
- Mensen met autisme kunnen trager, niet of anders reageren dan verwacht.
- Moeite hebben met inleven in zichzelf en de ander
- Moeite hebben met begrijpen wat een ander van jou verwacht.
- Moeite hebben met afstemmen op en aansluiten bij de ander.
- Moeite hebben met oogcontact en/of lichamelijk contact.
- Voor iemand met autisme kan het lastig zijn om een gesprek gaande houden.
Communicatie
Mensen met autisme kunnen moeite hebben met verschillende aspecten van communicatie. Hoe dit zich uit kan varieren van persoon tot persoon. Enkele voorbeelden beschrijven we hieronder.
- Bij autisme is er kans op vertraagde taalontwikkeling.
- Kans op een grote woordenschat, terwijl het taalbegrip achterblijft.
- Taal letterlijk nemen.
- Moeite hebben met dubbele betekenis en of woordgrapjes.
- Opvallend taalgebruik en/of opvallende mimiek.
- Te hard of eentonig praten.
Overig gedrag
Tot slot nog een opsomming met overige gedragingen die je kunt herkennen wanneer er sprake is van autisme.
- Iemand met autisme kan beperkte interesses of belangstelling hebben of daarin juist doorslaan. (Preoccupatie.)
- Behoefte hebben aan structuur, eigen gewoonten en routines.
- Moeite hebben met veranderingen.
- Moeite hebben met samenhang zien.
- Moeite hebben met emotieregulatie.
- Overgevoelig of ondergevoelig zijn voor pijn, licht, geluid, smaken, texturen, aanraking, kou of warmte.
- Opvallende motoriek.
- Moeite hebben met zich oriënteren in de ruimte.
- Tics en herhalende handelingen.
Talenten bij autisme
Autisme brengt niet alleen maar beperkingen met zich mee, maar ook talenten, onder andere:
- Opmerkzaamheid.
- Oog voor detail.
- Creativiteit, out-of-the-box-denken.
- Grote feitenkennis.
- Sterk geheugen.
- Verbeeldingskracht.
- Oprechtheid
- Betrouwbaarheid en loyaliteit
- Sterk in analyseren
- Intens kunnen genieten van muziek, kleuren of bewegingen.
Oorzaak van autisme
De oorzaak van autisme ligt in acht storingen in het brein die de informatieverwerking kunnen beïnvloeden. Ieder mens kan last hebben van deze storingen. Die verschillen in het brein leiden tot neurodiversiteit. Iedereen is uniek.
Mensen met autisme hebben vaker en in heviger mate last van deze storingen. De mate waarin problemen optreden verschilt van persoon tot persoon. Dit heeft te maken met hoe het brein is opgebouwd en op welke plek(ken) in het brein de storingen zich voordoen. Dat verklaart waarom autisme een spectrum is en waarom het autisme per individu zo kan verschillen.
Autisme wordt een stoornis genoemd omdat het gedrag dat eruit voort kan komen je kan belemmeren in het dagelijks leven.
Als de stress toeneemt, nemen de gevolgen van het autisme ook toe. Dit kan zich uiten in gedrag als:
- een meltdown
- zich terugtrekken
- afsluiten
- paniek
- woede
- piekeren
- het ontwikkelen van comorbiditeiten als een angststoornis, eetstoornis of depressie
In het boek Dit is autisme lees je alles over het gedrag bij autisme, wat er in het brein gebeurt en hoe je daar met je aanpak op kunt aansluiten.
Herken je autismekenmerken?
Herken je bovenstaande kenmerken bij jezelf, je partner of je kind? Trek geen conclusies, maar ga naar je huisarts. Die kan je verder helpen en eventueel doorverwijzen om een diagnose te laten stellen.
Heb jij of iemand in jouw gezin, omgeving of werkveld autisme en wil je er meer over leren? In onze cursussen leer je de Geef me de 5-methodiek toepassen in de praktijk. Deze methodiek helpt te om gedrag te herkennen, de oorzaak ervan te begrijpen en ermee om te gaan, en legt de basis voor ontwikkeling.
